W ostatnich dniach lutego Komisja Europejska oceniła propozycje dotyczące uproszczeń Zielonego Ładu.  Zmiany zgłosiły państwa członkowskie. 

26.02.2024,  w Brukseli, odbyło się dziś posiedzenie rady unijnych ministrów rolnictwa AGRIFISH. Rozmowy dotyczyły przede wszystkim trudnej sytuacji w sektorze rolnym i postulatów protestujących rolników.

– Naszym zdaniem w wielu obszarach propozycje Komisji Europejskiej są niewystarczające i nie odpowiadają na oczekiwania rolników – podkreślił przewodniczący polskiej delegacji. Według ministra Siekierskiego Komisja Europejska powinna urealnić i przyspieszyć terminy wprowadzenia istotnych rozwiązań, w tym zmian aktów bazowych. Nie może też usprawiedliwiać braku działania potrzebą respektowania decyzji współprawodawców z 2021 r. Wcześniejsze decyzje podjęte zostały w innym otoczenie politycznym i społecznym.

– Wiemy, że w sytuacjach nadzwyczajnych KE może zmienić wiele, jeśli ma wolę zmiany i jest zdeterminowana. A w sytuacjach zupełnie wyjątkowych mogą być podjęte decyzje polityczne na szczeblu Rady Europejskiej, tj premierów i prezydentów. Zaznaczył minister Czesław Siekierski podczas swojego wystąpienia.

Minister podkreślił także, że wbrew twierdzeniu Komisji Europejskiej nowy model realizacji nie daje państwom istotnej swobody w kształtowaniu Planów Strategicznych.

Normy GAEC 6, GAEC 7 i GAEC 8 w UE.

Szef polskiej delegacji zwrócił uwagę, że w szczególności dotyczy to warunkowości.  Np. w normie GAEC 8 wymogi zostały zdefiniowane na poziomie przepisu bazowego i bezpośrednio nakładają na rolników spełnienie określonych obowiązków, np. ugorowania w wysokości 4 proc. Państwa nie miały też pełnej swobody przy projektowaniu wymogów GAEC 6 i GAEC 7.

– Liczymy, że Komisja będzie ściśle współpracować z państwami członkowskimi w celu przeprowadzenia jak najszybszych zmian Planów Strategicznych, które służą zasadnym uproszczeniom – podkreślił polski minister.

Polska przedłożyła także zmiany uproszczeń dotyczące GAEC 6 i GAEC 7.

Apel ministra do Komisji Europejskiej.

– Apelujemy do Komisji o bezzwłoczne przedłożenie na rok 2024 derogacji od stosowania norm GAEC 6, GAEC 7 i GAEC 8.  Derogacja zaproponowana przez Komisję na 2024 rok nie rozwiązuje problemów, z którymi mierzą się rolnicy. Apelował minister podczas Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa.

GAEC 8.

Strona polska wnioskuje o całkowite odstąpienie od wyznaczenia 4 proc. powierzchni na obszary nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane w ramach GAEC 8. Jest to odstępstwo odmienne od stosowanego w 2023 r., kiedy rolnicy nadal musieli deklarować ugory na powierzchni 4 proc., na których mogli prowadzić uprawy tylko na cele żywnościowe z wyjątkiem soi, kukurydzy, zagajników o krótkiej rotacji.

W związku z tym w opinii Polski spełnione są przesłanki art. 148 ust.1 rozporządzenia z 2021 roku 2115.

GAEC 7.

– Wnioskujemy także o wprowadzenie odstępstwa od normy GAEC 7 w roku 2024. Polegałoby ono na dopuszczeniu możliwości prowadzenia na tej samej powierzchni takiej samej uprawy, która była w roku 2023 oraz odstąpienia od innych wymogów w ramach tej normy, np. dywersyfikacji upraw – powiedział minister Czesław Siekierski.

Odstąpienie od sankcji

– Wnioskujemy też o odstąpienie od sankcji za nieprzestrzeganie warunkowości, jeśli wynika to z trudnej sytuacji panującej obecnie na rynku – dodał minister.

Szef polskiej delegacji wyraził też poparcie inicjatywy Komisji Europejskiej w tym zakresie, ale jednocześnie zwrócił uwagę, że konieczne jest wydanie przez nią prawnie wiążącego aktu uznającego tę trudną sytuację za nadzwyczajne okoliczności lub siłę wyższą.

– Czekamy na dokument Komisji w tej sprawie, a nie na wątpliwe i nieprzejrzyste wyjaśnienia – podkreślił minister Czesław Siekierski.

Dokumenty przekazane Prezydencji

Na zakończenie wystąpienia minister zwrócił uwagę na istotne dla strony polskiej propozycje, które zostały przekazane Prezydencji:

  • GAEC 8 – docelowo należy usunąć obowiązujące zobowiązania warunkowości, a ostatecznie zmienić je w dobrowolne dla rolników ekoschematy
  • GAEC 6 – powinien dotyczyć wyłącznie obszarów, na których występuje erozja wodna i wietrzna, a nie całego kraju. Państwa członkowskie wiedzą, jakich obszarów to dotyczy.

W podsumowaniu wystąpienia minister zaapelował, aby Komisja Europejska oceniała zmiany Planu Strategicznego sprawniej i szybciej.

Na koniec polska delegacja poparła stanowisko Słowacji, delegacji włoskiej oraz propozycję Rumunii.

– Rolnicy z powodu Zielnego Ładu i nadmiernego otwarcia rynku ponoszą istotne koszty. Oczekują oni rekompensaty, zarówno ze strony Unii, jak i z budżetów narodowych – stwierdził polski minister.

– Problemem, o którym się nie mówi, jest nadmiar zboża w Unii Europejskiej. Komisja Europejska musi podjąć działania, aby zmniejszyć stan zapasów zboża. Myślę, że jest to możliwe. Wystarczyłoby wesprzeć eksport – pomoc humanitarną dla tych regionów świata, gdzie weszła Rosja. To posłużyłoby także odzyskaniu rynków, które zajęła Rosja, Europie i Ukrainie – dodał na zakończenie wystąpienia szef polskiej delegacji.

Źródło: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rozne-nieracjonalne-wymogi-zielonego-ladu-musza-zostac-wycofane