Udostępnij
Ze względu na to, że zapalenie gruczołu mlekowego u krowy jest schorzeniem powodowanym przez wiele czynników zewnętrznych i wewnętrznych, profilaktyka również musi skupiać się na tych dwóch kierunkach. Zewnętrzne to wpływ czynników środowiskowych, a wewnętrzne to działanie układu odpornościowego, genetyka oraz optymalna dawka żywieniowa.
Skupiając się na tej drugiej grupie, to ważne jest zarówno odpowiednie żywienie, jak i dobór zwierząt do rozrodu, czyli działania związane z genetyką.
Które krowy są bardziej podatne na zachorowanie na mastitis?
Krowy różnią się między sobą pod względem odporności i podatności na rozwój infekcji. Determinuje to wiele genów, niemniej nie są to cechy, które są mocno odziedziczalne. Nie ulega jednak wątpliwości, że krowy wysokowydajne są bardziej narażone na zapalenie wymienia z powodu dążenia do zwiększania wyników produkcji. Dlatego szczególnie w takich stadach trzeba monitorować zdrowotność wymion poszczególnych zwierząt. Cechy budowy poszczególnych krów również sprzyjają predyspozycjom do pojawiania się infekcji – zwierzęta z nisko zawieszonym wymieniem są bardziej narażone na przenikanie drobnoustrojów ze środowiska do kanałów strzykowych. Ponadto takie czynniki, jak późny wiek pierwszego porodu, trudne wycielenia i krótki okres zasuszenia dodatkowo sprzyjają zapaleniu gruczołu mlekowego.
Cechy budowy poszczególnych krów również sprzyjają predyspozycjom do pojawiania się infekcji – zwierzęta z nisko zawieszonym wymieniem są bardziej narażone na przenikanie drobnoustrojów ze środowiska do kanałów strzykowych.
Zasuszenie jest czasem, w którym organizm krowy odpoczywa po 10 miesiącach laktacji – jest on konieczny dla regeneracji wymienia. Znaczne skracanie tego okresu lub niekiedy wręcz jego pominięcie może wiązać się ze zbytnią eksploatacją gruczołu mlekowego, a nawet z jego uszkodzeniami. Tym samym staje się on bardziej podatny na zapalenie.
Zapalenie gruczołu mlekowego u krowy a żywienie
Niedobory w żywieniu takich związków mineralnych, jak selen, cynk, miedź, oraz witamin A, E i beta-karotenu zwiększają podatność na infekcje. Wskazane związki są bowiem naturalnymi antyoksydantami wydzieliny gruczołu mlekowego, a zatem stanowią jego podstawową ochronę. Trzeba mieć również na uwadze, że w okresie okołoporodowym najczęściej zmniejsza się pobranie suchej masy, a tym samym organizm krowy narażony jest na deficyt tych składników pokarmowych. Dodatkowo przed porodem rozpoczyna się produkcja siary, a więc wzrasta zapotrzebowanie organizmu na składniki mineralne oraz witaminy. Błędy żywieniowe popełniane w okresie okołoporodowym sprzyjają pojawianiu się zapalenia gruczołu mlekowego u krowy. Ujemny bilans energetyczny, ketoza, kwasica – to dysfunkcje na tle metabolicznym, którym przypisuje się związek z rozwojem zapalenia gruczołu mlekowego. Powodują bowiem zmniejszenie odporności organizmu i tym samym zwiększają szansę na rozwinięcie się infekcji.
Odpowiedni profil mineralno-witaminowy dawki to podstawa profilaktyki zapalenia gruczołu mlekowego u krowy. Fot. Josera
Zapobieganie zapaleniu gruczołu mlekowego u krowy
Zrównoważone żywienie z odpowiednio zbilansowaną dawką pokarmową dostosowaną do aktualnego stanu fizjologicznego krowy stanowi jedną z praktyk profilaktyki zapalenia gruczołu mlekowego u krowy. Szczególne znaczenie w przeciwdziałaniu rozwojowi tego schorzenia ma profil dawki pokarmowej pod względem mineralno-witaminowym. Ważne jest więc zapewnienie zwierzętom podaży wspomnianych antyoksydantów, a także działania mające na celu zwiększenie pobierania paszy. Nie zawsze jednak jesteśmy w stanie dostarczyć wszystkie te związki z samą paszą. Bardzo dobrym rozwiązaniem i jednocześnie ułatwieniem są mieszanki mineralno-witaminowe.
Biorąc pod uwagę wymienione czynniki sprzyjające powstawaniu zapalenia gruczołu mlekowego u krowy, należy mieć na uwadze kondycję, w jakiej krowy są zacielane – ważne jest, by nie były zbyt otłuszczone, gdyż może to zwiększać trudność porodów. Zaleca się, aby krowy w okresie okołoporodowym charakteryzowały się kondycją 3,0–3,5 w skali BSC. Należy też zwracać uwagę na długość okresu zasuszenia, który optymalnie powinien trwać 8–9 tyg. Wprowadzanie krowy w stan zasuszenia pod osłoną antybiotyku dodatkowo zabezpiecza przed infekcjami.
Kliknij i zobacz kartę edukacyjną!
Dobra rada!
Hodowco! Aby skutecznie zapobiegać zapaleniu gruczołu mlekowego u krowy, stosuj tylko odpowiednie dawki dla określonych grup krów, zachowuj odpowiednio długi okres zasuszenia (min. 8 tyg.), stosuj tylko dobrej jakości mieszanki mineralne uzupełniające niedobry mikro, makroelementów i witamin oraz dbaj o komfort krów poprzez przyjazne otoczenie.
Zobacz też inne artykuły z tego cyklu:
