Poród krowy pod lupą

Prawidłowo przeprowadzony poród krowy wpływa na żywotność noworodka. Ważne jest też postępowanie z cielęciem i matką po przeprowadzonej akcji porodowej.

Wycielenie daje początek nowej produkcji ‒ wydanie na świat cielęcia i rozpoczęcie kolejnej laktacji. Z jednej strony to naturalny proces wpisany w cel hodowli zwierząt. Z drugiej jednak to coś nadzwyczajnego, co trzeba należycie przeprowadzić. Bez wątpienia każdy hodowca wie, jak to robić i jak zadbać o prawidłowy przebieg porodu krowy oraz późniejszą opiekę nad cielęciem i krową matką. Przypominamy jednak najważniejsze wytyczne.

Pępowina musi być zabezpieczona z wykorzystaniem środka do dezynfekcji, co chroni przed infekcjami. Fot. Adobe Stock

Czynności po porodzie krowy

Po przeprowadzonej akcji porodowej noworodkowi czyścimy nozdrza i jamę gębową ze śluzu i błon płodowych, aby mogło swobodnie oddychać. Pępowina musi być zabezpieczona z wykorzystaniem środka do dezynfekcji, co chroni przed infekcjami. Nowo narodzone cielę musi zostać dobrze osuszone. Podczas czyszczenia przez matkę lub nas samych jego układ krwionośny poprzez taki masaż zostaje pobudzony do aktywności.
O szybkim podaniu dobrej jakości siary nie trzeba chyba nikomu przypominać. Pojenie cielęcia przez sondę daje nam pewność, że pobrało odpowiednią ilość. Nie bez znaczenia dla zdrowia cielęcia i krowy po porodzie jest ponadto zapewnienie czystego, suchego kojca, pozbawionego błon płodowych. Sama krowa jest wyeksploatowana energetycznie, więc ważne, by podać jej pójło i zapewnić odpoczynek.

Długość ciąży u krowy

Każdy hodowca też wie, kiedy może spodziewać się porodu krowy. Istnieją jednak różnice w liczbie dni ciąży u krów. Zależy to od wieku zwierzęcia, rasy, żywienia, płci płodu, a także liczby płodów. Ciąże z płodem płci męskiej trwają o 1‒2 dni dłużej niż z płodem żeński. Z kolei ciąża bliźniacza trwa średnio 6 dni krócej niż ciąża z jednym płodem.

Ciąże mnogie u krów

Ciąże wielopłodowe są jednak rzadkie. Szacuje się, że przypadki rodzenia bliźniąt to 1‒4% przypadków, trojaczków – 0,1%. W ciążach bliźniaczych przeważające są bliźnięta dwujajowe. Natomiast jednojajowe to ok. 6% przypadków ciąż bliźniaczych. Warto także nadmienić, że rodzenie bliźniąt jest nisko odziedziczalne (na poziomie h² = 0,02‒0,10).

Po porodzie należy zadbać również o krowę. Fot. Adobe Stock

Ciężkie porody krów

Szacuje się, że w Polsce śmiertelność okołoporodowa występuje w skali 8,4% dla pierwiastek oraz 4,8% dla wieloródek. Jest ona związana z wadami płodów, śmiercią w okresie prenatalnym lub następuje w wyniku komplikacji w czasie wycielenia.
Wiele czynników może wpływać na stopień trudności wycielenia. Problemy mogą się pojawić m.in. w wyniku nieprawidłowego ułożenia płodu.
Określa się, że w przypadku niektórych ras mięsnych (lub krzyżówek z rasami mięsnymi) występują cięższe porody niż u krów mlecznych. Na przykład w stadach bydła rasy belgijska biało-błękitna ma to związek zarówno z budową dorosłych osobników (podwójna pośladkowość), jak i wysoką masą urodzeniową cieląt (buhajki liczą 48 kg m.c., cieliczki – 44 kg m.c.). Porody odbywają się zazwyczaj na drodze cesarskiego cięcia.
Wspomniane wcześniej ciąże bliźniacze również mogą być przyczyną trudnego porodu krowy. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy dojdzie do wzajemnego zaklinowania się cieląt, co zwiększa ryzyko ich śmierci. Cielęta z ciąż bliźniaczych mogą być ponadto mniej żywotne.

VitalTrunk to specjalistyczne, wysokowartościowe pójło przeznaczone dla krów mlecznych. Fot. Josera

Żywienie przed porodem krowy

To czynnik kształtujący zdrowie, kondycję i produktywność krów. Żywienie ma w związku z tym wpływ także na żywotność płodu i samą akcję porodową. Nieodpowiedni poziom składników pokarmowych może wpłynąć niekorzystnie na witalność noworodka. Ponadto żywienie jest jednym z czynników kształtujących jakość siary, która ma kolosalne znacznie dla zdrowia cielęcia. Poza dawką dostosowaną do potrzeb okresu okołoporodowego można wesprzeć organizm krowy pójłem na bazie preparatu Vitaltrunk. Zapobiega on m.in. chorobom metabolicznym oraz problemom z płodnością. Produkt można również stosować w żywieniu cieląt, np. gdy są pojone mlekiem pełnym, aby zaspokoić zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy, lub gdy cielę jest narażone na deficyt elektrolitów (np. przy biegunkach).

Źródła

• Król D., Jawor P. (2019). Śmiertelność okołoporodowa cieląt – niedoceniany problem. Weterynaria w Terenie, 4, 7‒15.
• Pawlina E. (1995). Rozród bydła. W: Rozród zwierząt gospodarskich, pod red. J. Monkiewicza. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, s. 135‒153.